Әдетте үйді жалға алған кезде жалға алушы коммуналдық қызметтерді де төлеуі керек. Бірақ бәрін төлеу міндетті емес. Мысалы, үйге күрделі жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін төлеу – меншік иесінің міндеті. 

       Қазақстанда, әсіресе ірі қалаларда үй жалдау өте қымбат. Сондай-ақ пәтер иелері әлеуетті жалға алушылардан депозит және коммуналдық қызметтерді төлеуді талап ететінін есте ұстаған жөн. 

       Мұндай жағдайларды қалыпты деп атауға болады. Алайда, "Крыша" порталы атап өткендей, бұл жалға алушылардың түбіртектегі барлық нәрсені төлеуі керек дегенді білдірмейді дейді. 

       "Жалға алушы тек электр, газ, су, жылу, қоқыс шығару, интернет және теледидар пайдаланатын қызметтері үшін төлеуге міндетті", - деп түсіндіреді мамандар. 

       Басқаша айтқанда, жалдамалы тұрғын үйді жалдаушылар факт бойынша төлеуі керек. Мысалы, үйді күрделі жөндеу әдетте несиеге жасалады және сома барлық жалға алушылар арасында бөлінеді. Алайда мұны пәтер иесінің өзі төлеуі керек, ал егер оның төлемі жалға алушыларға міндеттелсе, бұған шағым түсіруге болады. 

       Жалға алушылар тағы нені төлеуге міндетті емес 

       Жалға алушылар бұрынғы жалға алушылардың қарызын және қызметтерге ақы төлеуге міндетті емес. Қоныстанған күні барлық есептегіштерден көрсеткіштерді суретке түсіріп, оларды түбіртектегі мәліметтермен салыстырып, бәрінің төленгеніне көз жеткізу керек.

       Айта кетерлігі, жалпы түбіртекте мүлік салығы да болуы мүмкін. Оны да пәтер иесі төлеуге міндетті. Жалға алушы міндетті емес. 

       Сондай-ақ артық төлем жасау қажет емес. Мысалы, егер пәтерді бір адам жалға алса, бірақ онда көп адам тіркелсе, онда ол коммуналдық қызметтерді тек өзі үшін төлеуге құқылы, мысалы, қоқыс шығару үшін. 

       Бір қызығы, кейбір иелері пәтерде тіркеу үшін ақша талап етеді. Бұл мүлдем дұрыс емес. Жалға беруші өз пәтеріне жаңа жалға алушыларды тегін тіркеуге міндетті екенін есте ұстаған жөн.

       Егер ол мұны жасамаса, онда оған 10 айлық есептік көрсеткіш (АЕК), яғни 36 920 теңге, ал қайталап бұзғаны үшін – 20 АЕК немесе 2024 жылы 73 840 теңге мөлшерінде айыппұл салынады. Жалға алушыға – 7 АЕК немесе 25 844 теңге айыппұл салынады. Сондықтан екі тарап та тіркеуге мүдделі болуы керек.

       Пәтерді жөндеуге ақша төлеу керек пе 

       Пәтерді жақсы жағдайда ұстау, жөндеу жұмыстарын жүргізу, жиһаз бен техниканы жаңарту – жалға алушының емес, иесінің міндеті. Дегенмен кейбір жағдайларда тараптар жалға алу кезінде жөндеу жұмыстарын жүргізуге келісе алады. Мұны істеу үшін барлық ерекшеліктерді ескеретін тиісті шарт жасау керек. 

       Кез келген күтпеген жағдайларға келетін болсақ, кім кінәлі екенін түсіну маңызды. Егер жалға алушы жалға алушы болса, онда шығындар оған түсуі керек, бірақ оның кінәсі болмаса, жөндеуді мүліктің иесі жүргізуі керек. Айтпақшы, егер үй сақтандырылса, мұндай проблемаларды болдырмауға болады.

       Сонымен бірге, сарапшылар атап өткендей, бұл жағдайда шарт бұзылады немесе жөндеу мерзіміне тоқтатылады, ал егер депозит пен алдын ала төлем бар болса, жалға алушыға қайтарылады. Бұл шарттар жалдау шартында көрсетілуі керек. 

       Бұзылған техникаға келер болсақ, бұл жерде бірдей принцип қолданылады. Егер жалға алушының бұзылуына кінәлі болса, ол залалды өтеуі керек. Егер бұзылу оның кінәсінен болмаса, мысалы, қысқа тұйықталу немесе кернеудің жоғарылауы салдарынан болса, пәтер иесі жауапты. Мұны дәлелдеу үшін жабдықты қызмет көрсету орталығына апаруға болады. 

       Қиындықтарды болдырмау үшін бәрі дұрыс жұмыс істеп тұрғанына және жиһаздың сынбағанына көз жеткізген жөн. Осыдан кейін сіз қабылдау-тапсыру актісін жасай аласыз, онда сіз пәтерде бар тұрмыстық техниканың нақты тізімін көрсетесіз. Актінің өзі жалдау шартына қоса берілуі керек. 

       https://kaz.nur.kz/