КВН Одағының президенті Есен Елеукенов

1. Қазір көрермен көбіне қандай әзілге күледі?

Әртүрлі. Бір бағытта емес, сосын аймаққа, көрерменнің жасына байланысты. Нақты мына тақырып деген болмайды. Ең бастысы, өзекті тақырыптарды, қазіргі болып жатқан актуал тақырыптарды жақын қабылдайды.

2. Қоғамға саяси әзіл қажет пе?

Өте қажет. Жалпы саяси дүниелерді айтып үйрену керек. Оның мәдениетін қалыптастыруымыз керек. Бізде бет-жүз деп қарамай, кейде бір негатив жаңалықтарды халық жұтып жатыр ғой, соларға үйрету керек. Өз орны болады. Жалпы, батыста әзілді құрал есебінде пайдаланады. Әзіл біздің табиғатымызда болды ғой. «Әзілің жарасса, атаңмен ойна» дейді. Көп дүние әдемі қалжыңмен шешіледі. Сондықтан мұны қабылдау керек, өз басым саяси әзілді жақсы көремін, жақсы қабылдаймын. Нұр-Сұлтан қаласында өтетін жоғары лигада саяси әзілдердің бағасы жоғары болады әркезде.

3. Қазіргі әзіл мен 10 жыл бұрынғы әзілдің айырмашылығы қандай?

Бұрын мысалы, бір әзілдің хроносы, ұзақтығы 5 минут болса, соған дейін көрермен шыдаса, қазір 5 минутқа шыдай алмайды. Бір әзіл әрі кетсе, бір минут, бір жарым минут, ойнатуына байланысты. Қазір ақпарат көбірек. Себебі жан-жақтан ақпарат келіп жатыр ғой, әлеуметтік желіден. Жас толқын келген сайын әзілдің бағыты өзгереді.

4. Tamasha TV-ның жабылуы қазақша әзілге сұраныс жоқ дегенді білдіре ме?

Жоқ, қазақша әзілге сұраныс өте көп. Tamasha телеаранасы жабылғаннан кейін де көп көрермен сұрады. Рейтинг бойынша өте жақсы деңгейде болды. Алдыңғы бестікте, алтылықта, жетілікте тұрақты түрде болды. Бюджетіне қарамастан жақсы жұмысын көрсетті. Былтырғы карантинге, пандемияға байланысты осындай шешім шығарды. Жалпы,  әзілге қалжыңға, дұрыс әзіл қалжың мәдениетін қалыптастыруға арна керек.

5. Жайдарманда кім орныңызды басуы мүмкін?

Бұған қаншама уақыт кетті, қаншама еңбек кетті. Менің тұлға болып қалыптасуыма, жалғыз мен емес, менің командамның, осы бағытта жүрген жігіттердің еңбегі кетті. Дәл қазіргі уақытта нақты айта алмаймыз. Оған үлкен жоспарлы түрде, кәдімгі бір жоба керек, уақыт керек. Уақыты келгенде көресіз, әзірге ешкім қуып жатқан жоқ.

6. Көп шәкіртіңізге ренішіңіз бар сияқты…

Ешқандай ренішім жоқ. Бастапқы кезде болған шығар. Бірақ уақыт өте келе орнына қойды, себебі мен бір нәрсені түсіндім. Мен себепкермін, мен олардың сахнаға шығуына, осы қозғалыста жүруіне, осы бағытта болуына. Ал, бірақ нақты өзінің шаруасынан бір нәтиже шығара алмайтын болса, қынжылатыным рас.

7. Қазақстанда қандай әзіл айтуға тыйым салынған?

Мемлекеттік арналарда, жалпы билікке қатысы бар ақпарат құралдарында, сол жердің кейбір жауапты азаматтары өзінің билік мансабынан қорқып, кейбір әзілге жол бермейді. Негізі, өзіміз білеміз нені айта алатынымызды, адамның сыртынан ғайбаттауға болмайды, жалпы адами құндылықтан асып кететін әзілдерді орындауға болмайды. Реті келіп жатса, саяси болсын әдемі жеткізуге болады.

8. “Есті подкаст” көп подкастың бірі болып қалмай ма?

Бұл арнайылап, көбірек адам болсын немесе көрермені көп болсын, бұдан бір пайда табайын деген бағытта емес. Бұл жай ғана жан-жүрегім қалаған дүние, мүмкіндігім бар ма – түсіремін және ол жерде атақты адамдар емес, көрермен, қаралым жинайтын танымал әншілер емес, кәдімгі қарапайым өзінің жұмысын білетін адамдармен сұхбат. Ең бастысы, мен бұл жерден кішігірім ләззат аламын.

9. Ресейде қазақстандық стендаперлердің танымал болуының себебі неде?

Себебі біздің менталитет, біздің болмысымыз сондай, біз еш уақытта адамды ренжітпейміз. Біз қатты айтсақ та, жаман сөз айтсақ та әдемілеп жеткіземіз, оған ешкім өкпелей алмайды. Мысалы, Ресейде конвейерлер қойылды ғой, әзілге байланысты бір сөзбен күлдіру мүмкін емес, сондықтан киім қысқартады, бір жерлерін көрсетеді немесе анайы, боқтық сөздерді қосады. Сол күлкілі болып көрінуі мүмкін, одан халық шаршады.

10. Жайдарман халықтың үні бола алды ма?

Кей жағдайда иә, толық халықтың үні болды, сөзін сөйлейді деп жүк салып жатады. Бірақ шама келгенше жергілікті жерде, республикалық сайыстарда болсын, жергілікті ойындарда болсын, сол жердегі проблемалар міндетті түрде айтылады, әзілмен жеткізеді, оны қабылдау басқаша, оны біреулер қабылдап жатады, көбіне нәтижесі де болып жатады. Толық халықтың сөзін сөйлейді деп айта алмаймын, себебі жастардың өзінің әзілдейтін бағыттары болады, соған байланысты көбіне.

11. Алдияр Жапархановты «Ирина Кайратовна» тобының мүшесі болғаны үшін «үздік жайдарманшы» санайсыз ба?

Жоқ, ол бұрыннан 6-7 сыныптан бастап ойнады. Ол сұрақ былай болған негізі: осындай шыққан жобалардың ішінде қандай балаларыңызды мақтан тұтасыз деп айтты. Негізі үздік жайдарманшы деген әңгіме болған жоқ ол сұхбатта.  Алдияр сол жобаның басынан бастап асықпай, бүкіл қиыншылығына төзіп, олар әлі де қиыншылық көріп жатыр, себебі оңай емес, олар тапқан-таянғанын үстіне салған жоқ, бүкіл жұмысына салды. Сондай нәтиже көрсеткен жігіттер ғой, бүкіл әзіліне жауап беретін Алдияр. Сондықтан да мен мақтан тұтамын деп, адам есебінде де, шығармашыл адам есебінде де жақсы адам деп соны ғана айттым. Бүкіл жайдарманның үздігі деп айтқан жоқпын.

12. Қазақстанда әзіл неге бөлек индустрия ретінде қалыптаспады?

Бізде әлі күнге дейін біртілді қоғам жоқ. Бізде көбіне шетке шығып, әсіресе Ресейге шығып орыс тілінде ойнап келсе, бұл жақта бағаланады, бағасы қымбат болады. Ал, таза қазақ аудиторияға жұмыс істейтін театрлар мен кішігірім жобалармен шектеліп жатыр. Қазір креатив индустрия, креатив экономика деп жатыр. Оған бірден-бір, соның бір саласы болатын – әзіл. Ол біздің қанымызда бар. Соны жолға қою керек. Бұл жерде экономикаға да байланысты, халық санының аздығы білініп жатады.