Мобильді  банк  аударымынан  салық   алынбақ

 Қаржы   министрі  мобильді   банк  аударымынан   салық   қалай   алынатынын  түсіндірді.  Қаржы   министрлігі   «Ақжол»  партиясы  фракциясының  әжіліс   депутаты  Мақсат Раманқұловтың  мобильдік   аударымдардан    салық   жинау   туралы   сауалына   жауап  берді.  Ведомство  мобильді  аударымдарға   салынатын   салық   тек   бизнесмендерге  ғана  қатысты   болады   деп сендіреді.  Ол  үшін   аударымдар  жеке  кәсіпкерлік  болып  бөлінеді,  деп  мәлімдеді.

Қаржы   министрі     Ерұлан  Жамаубаев   депутаттық   сауалға   жауап  ретінде   жыл  сайын   қазақстандықтар  онлайн-аударымдарды   көбірек   пайдаланатынын  айтты.  Олар   тек  жеке тұлғалар   арасында   арналған,  бірақ  олар   барлық    жерде  бизнесте   қолданыла  бастады.  «Төлемнің   осы   түрін   пайдалану   кезінде   жөн-жосықсыз   кәсіпкерлер  тарапынан   кассалық  чектер  берілмейді,   салық    есептеліктерінде   айналымдар    көрсетілмейді,   аударымдар  тауарларды   өткізу   немесе  қызметтерді   көрсету   кезінде   оған   қатысы   жоқ  немесе  бизнес  субьектілері  ретінде   тіркелмеген   үшінші   тұлғалардың   атына    келіп   түседі.  Нәтижесінде    Салық   кодексінің   нормалары    бұзылады», -  дейді    мәжіліс  депутаты.  

Сондықтан министрлік Ұлттық банкпен, қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігімен, Қаржыгерлер  қауымдастығымен   және    екінші    деңгейдегі    банктермен   бірлесіп,  бұл    мәселені   қалай   заңды   реттеу  керектігін  ойластыруда.   Олар онлайн  аударымдарды   жеке     және   кәсіпкерлік   аударымдарға    бақылауды   ұсынады.

 Бүгінгі    таңда   бірқатар    ұсыныстар   мен    заңнамалық    бастамалар    анықталды:

Кәсіпкерлік   қызметке    арналған    жеке     шотты   пайдалану;

-  олар   бойынша   мәліметтерді   Мемлекеттік   кірістер   органдарына   беру;

-«мобильді    төлемдер»   ұғымының     анықтамасы» ;

-кәсіпкерлік    қызметке   арналмаған   шоттарды  пайдалана  отырып,   ең    жоғарғы  ықтималдықпен   табыс   алу   белгілерін   анықтайтын   тәуекелдерді    басқару   жүйесін   әзірлеу.

Жамаубаев   аталған    бастамалар салықтың  жаңа түрі болып табылмайтынын және  салық   есептіліктерінде  салықтарды   төлеуде  мәліметтердің  дұрыс   және  толық  көрсетілуіне     бағытталғанын   атап   өтті.   Оның  айтуынша,   болжамды   шаралар   жеке  тұлғалардың    жеке    мақсаттарына   аударылуына   әсер   етпейді.    Жөн-жосықсыз   кәсіпкерлерді    анықтау    үшін    тәуекелдерді    басқарудың     болжамды    жүйесін    басқа  дәлелдеу     базасының   кешені   жиналатын   болады.

Дәлелді    негізге   мыналар   жатады:

 Сауда    обьектісінің   сөресінде    аударымдарды    қабылдау    туралы    ақпараттың    болуы    және   телефон   нөмірін   көрсету;

Сатушының    ақша   аударымын   алу    және    фискальдық     чекті    бермеу    фактілері    туралы  тұтынушылар    тарапынан    келіп   түскен    шағымдардың    болуы;

Ұзақ   уақыт    бойы     кассалық    тәртіптің    төмендеуі;

Мемлекеттік    кірістер    органдарының     талаптары   мен     ұсынымдарын     бірнеше    рет  елемеу.

 Мұқият    талдау     қорытындылары    бойынша    осындай    тұлғалардың     атына  бұзушылықтарды    өз    бетінше    жою    үшін      хабарламалар     жіберілетін    болады.   Кейбір  банктер    қажетті    сервистерді   іске   асыруға     кірісті:   Kaspi   bank   жеке   кәсіпкерлерге  арналған   Kaspi   Pay   мобильді     қосымшасын   әзірледі,  онда    сатып    алушылар    төлемді   қолданыстағы   Kaspi   қосымшасы   арқылы    QR-кодты   сканерлеу   арқылы    жүргізеді.

«Өткен    жылдың    қыркүйек   айынан    бастап   2021     жылдың    30   наурызына   дейін   белсенді    серіктестер   саны   62   мың    кәсіпкерді   құрады,   ағымдағы    жылдың    соңғы   айында   11    мыңнан    астам   жеке   кәсіпкер    қосылды,    транзакция    көлемі    65   млрд  теңгені     және    аптасына   15    млрд   теңгеден   асты.  Банктің    шамамен   3   млн   клиенті  әзірленген    қосымша    арқылы     төлем   жасады», -  деп    хабарлайды    ведомство    басшысы.

Осылайша,   жоспарланған    түзетулер    жеке   тұлғалардың ,    адал    салық    төлеушілердің    жеке    аударымдарын    қозғамайды    және    салық    мониторингін    жүргізу    кезінде  тиімділікті  арттыруға,   заңнама     нормаларын   сақтауға  және   салық  төлеуден   жалтарудың    алдын алуға    бағытталған,  деп    есептейді   министр   мырза.

Жамаубаев    сондай-ақ   аталған   түзетулерді   ауыртпалықсыз   енгізу   үшін   және  оларды   іске асыру   мерзімдері  міндетті   түрде   бизнес – қоғамдастықпен   талқыланатынын   уәде   етті. Банктік   ақша   аударымдары    мәселесі   Қазақстанда   алғаш   рет   2019     жылы    көтерліген болатын.   Сол   кезде   салық    төлеуден      жалтарған   кәсіпкерлерді   анықтау    үшін  қазақстандықтардың   ақша    аударымдарын     тексеру    жоспарланған    болатын. Қаржы министрлігі   төлемнің   әрбір   түрінің    атауын    әзірлегісі   келді.

2021 жылдың  ақпан айында бұл  мәселе қайта көтерілді. «Кәсіпкерлерге  тұтынушылардан    банктік    мобильді   қосымшалар   арқылы түсетін  ақша  аударымдарын  фискализациялау  мәселесін  шешуге ерекше назар  аудару   қажет.  Қолма-қол  ақшасыз  төлемдер  жақсы   қарқынмен   дамып  келе  жатқанын  көріп  отырмыз, олардың  көлемі екі  таңбалы  сандармен  кеңеюде», - деді  Әлихан Смайылов  қаржы министрлігінің   алқа отырысында.

 Смайылов      реттеушінің   алдында    тиісті    салықтарды   төлеуге  міндетті  кәсіпкерлердің  қызметін  салық   салумен   толық    қамту  міндеті  тұрғанын    атап   өтті. Сондай-ақ,   «Ақ   жол»  мобильді      аударымдардан    салық    жинау   туралы:  Фискалдар     бизнесті   аяқтағысы  келеді.  Наурыз    айының    басында    өткен  Мәжілістің   жалпы   отырысында   Мақсат    Раманқұлов азаматтардың    мобильдік    аударымдарына     салық   енгізу    жөніндегі   фискалдардың  ұсыныстарын     сынға    алды.

 Депутат    кәсіпкерлердің     салық    төлеу    міндеттеріне   ешкім    дау     айтпайтынын,    бірақ    бұл     сегментті   жалпы     бақылау,    әсіресе   егер    ол     карточкалар     мен     электрондық  әмияндарды     бұғаттаумен    және    басқа   да     тыйым   салу     шараларымен    байланысты  болса,  тек     қаржы     секторындағы   цифрландырудың     беделін   түсіруге    қабілетті   екенін айтады.

Мобильді  банк  аударымынан  салық   алынбақ

 Қаржы   министрі  мобильді   банк  аударымынан   салық   қалай   алынатынын  түсіндірді.  Қаржы   министрлігі   «Ақжол»  партиясы    фракциясының    Мәжіліс   депутаты  Мақсат   Раманқұловтың  мобильдік   аударымдардан    салық   жинау   туралы   сауалына   жауап  берді.  Ведомство  мобильді    аударымдарға   салынатын   салық   тек   бизнесмендерге  ғана  қатысты   болады   деп сендіреді.  Ол  үшін   аударымдар    жеке   кәсіпкерлік  болып  бөлінеді,  деп  мәлімдеді.

Қаржы   министрі     Ерұлан  Жамаубаев   депутаттық   сауалға   жауап  ретінде   жыл  сайын   қазақстандықтар  онлайн-аударымдарды   көбірек   пайдаланатынын  айтты.  Олар   тек  жеке тұлғалар   арасында   арналған,  бірақ  олар   барлық  жерде  бизнесте   қолданыла  бастады.  «Төлемнің   осы   түрін   пайдалану   кезінде   жөн-жосықсыз   кәсіпкерлер  тарапынан   кассалық  чектер  берілмейді,   салық    есептеліктерінде   айналымдар    көрсетілмейді,   аударымдар  тауарларды   өткізу   немесе  қызметтерді   көрсету   кезінде   оған   қатысы   жоқ  немесе  бизнес  субьектілері  ретінде   тіркелмеген   үшінші   тұлғалардың   атына    келіп   түседі.  Нәтижесінде    Салық   кодексінің   нормалары    бұзылады», -  дейді    мәжіліс  депутаты.  

 Сондықтан   министрлік   Ұлттық   банкпен,  қаржы    нарығын   реттеу   және   дамыту   агенттігімен,  Қаржыгерлер    қауымдастығымен    және    екінші    деңгейдегі    банктермен   бірлесіп,  бұл    мәселені   қалай   заңды   реттеу  керектігін   ойластыруда.  Олар  онлайн  аударымдарды   жеке   және  кәсіпкерлік   аударымдарға    бақылауды   ұсынады.

 Бүгінгі    таңда   бірқатар    ұсыныстар   мен    заңнамалық    бастамалар    анықталды:

Кәсіпкерлік   қызметке    арналған    жеке     шотты   пайдалану;

-  олар   бойынша   мәліметтерді   Мемлекеттік   кірістер   органдарына   беру;

-«мобильді    төлемдер»   ұғымының     анықтамасы» ;

-кәсіпкерлік    қызметке   арналмаған   шоттарды  пайдалана  отырып,   ең    жоғарғы  ықтималдықпен   табыс   алу   белгілерін   анықтайтын   тәуекелдерді    басқару   жүйесін   әзірлеу.

Жамаубаев   аталған    бастамалар    салықтың    жаңа    түрі    болып    табылмайтынын   және салық     есептіліктерінде    салықтарды   төлеуде    мәліметтердің    дұрыс    және   толық   көрсетілуіне     бағытталғанын   атап   өтті.   Оның    айтуынша,   болжамды    шаралар   жеке  тұлғалардың    жеке    мақсаттарына   аударылуына   әсер   етпейді.    Жөн-жосықсыз   кәсіпкерлерді    анықтау    үшін    тәуекелдерді    басқарудың     болжамды    жүйесін    басқа  дәлелдеу    базасының   кешені   жиналатын   болады.

Дәлелді    негізге   мыналар   жатады:

 Сауда  обьектісінің  сөресінде  аударымдарды  қабылдау  туралы  ақпараттың   болуы    және   телефон   нөмірін   көрсету;

Сатушының    ақша   аударымын   алу    және    фискальдық  чекті   бермеу  фактілері  туралы  тұтынушылар   тарапынан  келіп   түскен    шағымдардың   болуы;

Ұзақ   уақыт    бойы     кассалық    тәртіптің    төмендеуі;

Мемлекеттік    кірістер    органдарының   талаптары   мен  ұсынымдарын   бірнеше  рет  елемеу.

 Мұқият талдау қорытындылары  бойынша  осындай тұлғалардың  атына  бұзушылықтарды  өз  бетінше жою   үшін     хабарламалар  жіберілетін  болады.   Кейбір  банктер  қажетті  сервистерді  іске  асыруға   кірісті: Kaspi bank жеке   кәсіпкерлерге  арналған   Kaspi Pay мобильді  қосымшасын  әзірледі,  онда сатып  алушылар төлемді  қолданыстағы  Kaspi   қосымшасы   арқылы  QR-кодты  сканерлеу  арқылы  жүргізеді.

«Өткен  жылдың  қыркүйек   айынан  бастап  2021  жылдың  30 наурызына  дейін  белсенді  серіктестер  саны 62 мың   кәсіпкерді  құрады,  ағымдағы  жылдың   соңғы  айында  11 мыңнан  астам  жеке  кәсіпкер қосылды, транзакция    көлемі   65 млрд  теңгені   және  аптасына 15 млрд   теңгеден   асты.  Банктің    шамамен 3  млн   клиенті  әзірленген    қосымша    арқылы     төлем   жасады», -  деп  хабарлайды    ведомство    басшысы.

Осылайша,   жоспарланған    түзетулер    жеке   тұлғалардың ,    адал    салық    төлеушілердің    жеке    аударымдарын    қозғамайды    және    салық    мониторингін    жүргізу    кезінде  тиімділікті  арттыруға,   заңнама     нормаларын   сақтауға  және   салық    төлеуден   жалтарудың    алдын алуға    бағытталған,  деп    есептейді   министр   мырза.

Жамаубаев    сондай-ақ   аталған   түзетулерді   ауыртпалықсыз   енгізу   үшін   және  оларды   іске асыру   мерзімдері  міндетті  түрде   бизнес – қоғамдастықпен   талқыланатынын  уәде етті. Банктік  ақша аударымдары мәселесі   Қазақстанда  алғаш   рет   2019   жылы  көтерліген болатын. Сол  кезде  салық  төлеуден  жалтарған  кәсіпкерлерді  анықтау  үшін  қазақстандықтардың   ақша    аударымдарын   тексеру  жоспарланған  болатын. Қаржы министрлігі  төлемнің  әрбір  түрінің   атауын   әзірлегісі  келді.

2021  жылдың   ақпан  айында  бұл  мәселе  қайта  көтерілді. «Кәсіпкерлерге   тұтынушылардан  банктік  мобильді   қосымшалар   арқылы  түсетін   ақша   аударымдарын  фискализациялау   мәселесін   шешуге  ерекше  назар  аудару  қажет. Қолма-қол  ақшасыз  төлемдер   жақсы  қарқынмен  дамып  келе  жатқанын  көріп  отырмыз,  олардың  көлемі  екі    таңбалы  сандармен  кеңеюде», - деді  Әлихан  Смайылов   қаржы   министрлігінің  алқа  отырысында.

Смайылов  реттеушінің   алдында   тиісті  салықтарды   төлеуге  міндетті  кәсіпкерлердің  қызметін  салық   салумен  толық  қамту  міндеті  тұрғанын    атап   өтті.  Сондай-ақ, «Ақжол»  мобильді  аударымдардан  салық  жинау  туралы: Фискалдар    бизнесті  аяқтағысы  келеді. Наурыз  айының  басында  өткен Мәжілістің  жалпы отырысында Мақсат Раманқұлов азаматтардың  мобильдік  аударымдарына  салық  енгізу  жөніндегі   фискалдардың  ұсыныстарын  сынға  алды.

 Депутат  кәсіпкерлердің  салық  төлеу  міндеттеріне  ешкім дау айтпайтынын, бірақ  бұл  сегментті  жалпы бақылау,    әсіресе  егер  ол  карточкалар  мен  электрондық   әмияндарды  бұғаттаумен  және  басқа да тыйым салу  шараларымен  байланысты  болса,  тек  қаржы  секторындағы  цифрландырудың   беделін  түсіруге  қабілетті  екенін  айтады.