Апталап қайтпаған аптап ыстық егістік даласын құрғатып, шаруа­ларды тығырыққа тіреп тұр. Ағын судың аздығынан бүгінде Жамбыл облысындағы он ауданның алтауын құрғақшылық қысуда.

       Әсіресе, қант қызылшасын ең көп көлемде егетін Меркі ауданында мың гектар алқап қурап кеткен. Сондықтан диқандар билік өкілдерінен төтенше жағдай жариялауды сұрап отыр.

       Жалпы, меркілік шаруалар тығы­рық­тан шығу жолын іздеп қылша түбі­рін үш рет егіп те көрген. Алайда бәрі де сәтсіз аяқталып, су болмағаннан кейін өнім сәбізше солып қалған. Оған қоса, көктемгі үсік, жазғы шегіртке мен субсидияның кешігуі жығылғанға жұдырық болып, диқандарға төтенше жағдай жариялауды сұраудан басқа амал қалдырмай отыр. 

– Еккен қызылшамыз түгелдей со­лып қалды. Жапырақтары қурап жатыр. Оған себеп – ағын су жоқ. Барының өзі бізге жетпейді. Мұндай жағдайда төтенше жағдай жариялау керек. Сонда ғана қызылша егуге алған несиемізді қайтаруда және бастаған ісімізді аяғына жеткізуге жеңілдіктер қаралмақ. Сондықтан төтенше жағдай жариялауды талап етеміз, – дейді меркілік шаруа Арнұр Сәбит. 

       Ауылдасының сөзін диқан Сан­сызбай Иманбетов те қолдап отыр. Ол қызылша егеміз деп қып-қызыл шы­ғынға батып жатқанын айтады.  

– Бізге қызылша егіңдер дегеннен кейін ектік. Оған қанша қаржы мен күш-жігер кетті. Енді, міне, құрғақ­шылық қос бүйірден қысып, шығынға батып жатырмыз. Осы жағдайға қа­тысты Үкімет көмек бере ме? Субси­дия­мызды төлей ме? Егер төлемейміз десе, шығынға батқан тиісті қаржы­мызды өтеп беруін сұраймыз, – дейді С.Иманбетов. 

       Бұл құрғақшылықты жауапты ма­ман­дар қырғыз тауларындағы мұздық­тардың ерімей қалуымен байланыс­тыруда. Алайда сусыз отырған жалғыз Меркі ауданы емес. Мұндай жағдайды Қордай, Талас, Байзақ пен Жамбыл аудандары да бастан кешіп жатқан көрінеді. Сол себепті өңірге жуырда құрғақшылыққа қатысты салалық ми­нистрліктің арнайы комиссиясы кел­ген. Міне, осы министрлік мамандары тексеру жүргізуде. Егер олар шы­ғын көлемі ауқымды деп тапса, онда төтен­ше жағдай жариялануы мүмкін. 

– Қазір Жамбыл облысындағы алты аудан зардап шегіп отыр. Ең көп шығын Қордай ауданында болса, біз үшінші орында тұрмыз. Аудан бойынша 941 гектар жер зардап шек­кен. Келісім бойынша қырғыздар секундына 1,5 текше метр су беру ке­рек болатын. Алайда олар осы келісімді орындамай жатыр. Биыл құрғақшылық жылы болып отырғанын өздеріңіз де көріп отырсыздар. Енді төтенше жағдай жариялау мәселесі – Үкімет тарапынан қабылданатын шешім. Комиссия тексерісінің қорытындысын күтейік, – дейді Меркі ауданының әкімі Жорабек Баубеков.

       Негізі, Меркіде тәтті түбір еккен 25 ірі шаруашылық зардап шеккен. Олар биыл табысқа кенелеміз деп тақырға отырған. Былтыр шаруалар 1 354 гектардан 142 мың тонна өнім алса, биыл егістік көлемін 3 мың гектарға ұл­ғайтқан. Алайда ағын судың жоғы­нан былтырғы меженің өзін орындау мұң болып тұр. 

       Жалпы, осы тәтті түбір төңірегінде жылда айқай-шу шығып жатады. Алдыңғы жылы шаруалар Меркі қант зауытынан қаржысын ала алмай, об­лыс әкімдігі араласып жатып түйт­кілдің түйіні тарқатылған еді. Оның өзінде де диқандарға тиесілі ақшаны зауыт басшылығы бірнеше бөлікке бөліп беріп, әбден әбігерге салған. Енді, міне, биыл ағын су мәселесі шаруаларды тағы шырылдатуда. Ендігі бар үміт министрліктен келген комис­сия шешімінде болып отыр. 

       Aikyn.kz