Отбасындағы мәселелер мен оны шешу жолдары

Отбасындағы жанжал – жанұя мүшелерінің белгілі бір жағдайда қарама-қарсы пікірде болып, өзара түсініспеуі. Отбасындағы әр адамның мінез-құлығының, қызығушылығының түрлі болуынан, мүдделерінің сәйкес келмеуінен проблемалар туындайды. Бұл мәселелер  дер  кезінде  шешілмесе,  жағдай  одан  әрі  ушыға  түседі.

Отбасындағы келіспеушіліктер әр түрлі болуы мүмкін. Әсіресе, ерлі-зайыптылар арасындағы және балалар мен ата-аналар жанжалы жиі кездеседі.

Ерлі-зайыптылар  арасындағы  түсініспеушілік

Ерлі-зайыптылар арасындағы даулы мәселелер, көбінесе, қажет дүниелердің  жетіспеуінен  басталады.  Сондай-ақ:

- жұбайлардың  бір-бірінің  көзқарасын  сыйламауы;

- көңіл  бөлмеу, қамқорлық  сезінбеу;

- үй  шаруашылығына  қатысты  келіспеушіліктер;

- бірге  бос  уақыт  өткізе  алмау, хоббилерінің  әртүрлілігі;

- туыстарына  деген  қарым-қатынас;

- өз  талаптарын  еркін  айта  алмау;

- сенімсіздік  пен қызғаныш – ерлі-зайыптылар арасында түсініспеушілік  пайда  болуына  себептер.

Психологтардың пікірінше, отбасындағы жанжалдар тұрмыстық мәселелерге қарағанда эмоционалды-психологиялық себептерден жиірек  туындайды.

Жалпы типология бойынша барлық отбасындағы түсініспеушіліктер конструктивті  және  деструктивті,  шынайы  және  жалған, айқын және жасырын болып бөлінеді. Сонымен қатар ерлі-зайыптылардың қарым-қатынасына бірнеше факторлар да әсер етеді. Оны төрт дағдарыс  кезеңге  бөліп  қарастырады:

Бірінші кезең отбасылық өмірдің бірінші жылымен байланысты: ерлі-зайыптылар бір-біріне бейімделу кезінде өзара түсінісе алмауы мүмкін.

Екінші кезең баланың пайда болуымен байланысты: тәрбие процесінде көзқарас пен пікірдің сан алуандығы да жанжалға негіз болады.

Үшінші кезең отбасылық жұптың бір-біріне үйренісіп, монотонды өмір сүруі барысымен байланысты болып келеді.

Ал төртінші кезең, көбінесе, 20-25 жылдық неке өмірден кейін пайда болады. Бұған қартаю және балалардың жан-жаққа кетуі, соның әсерінен ерлі-зайыптылардың өзін жалғыз сезінуі басты себеп деуге болады.

Ата-ана мен бала арасындағы жанжалдар

Отбасындағы жиі кездесетін түсініспеушілікке ата-ана мен бала арасындағы ұрыс-керіс жатады. Бұған ерлі-зайыптылар арасындағы өзара келісімнің болмауы тікелей әсер етеді. Сондай-ақ:

- балаларға қойылатын талаптардың жоғарылауы, тыйым салу және жиі жазалау;

- көңіл бөлмеу;

- олардың қызығушылығын білмеу;

- баланың шекарасынан аттау, т.б. себептер баланың ата-анаға деген ренішін туындатады. Әсіресе, жасөпірімдердің құбылмалы мінез-құлқына, әрекетіне ата-ана түсіністік танытқаны жөн. Сонымен қатар балалар да ата-анасының түрлі мәселелесін түсінбей, соңы дау-дамайға ұласып жатады.

Отбасындағы жанжалдарды шешу жолдары

Кез келген жанжалда бір ғана тарап кінәлі болмайды. Сол үшін мәселені шешуде екі жақ та жауапкершілікті өз мойнына алуға тиіс. Сонда ғана дау-дамай кезінде бір-бірін кінәламай, ой-пікірін, мінез-құлқын қабылдап, өзара түсініседі.

Сондай-ақ отбасы тәрбиесінде ата-аналар өздерінің педагогикалық мәдениетін арттыруы керек. Соның нәтижесінде олар балаларының психологиялық ерекшелігін, жасына байланысты психоэмоционалды күйін ескеруді үйренеді.

bugin.кз