Елімізде көкейкесті мәселе – әуеотынның құны. Мәселен, Нұр-Сұлтан мен Алматы қалаларында әуеотынның бағасы Лондондағы, Дубайдағы, Гонконг пен Мәскеудегі бағадан анағұрлым жоғары. Оған қазақ авиациясының ресейлік отынға тәуелділігі мен жанармайды жеткізіп беруші аралық делдалдардың шамадан тыс көптігі түрткі болған. Соның кесірінен Ресейден келетін әуекеросин Қазақстанға жеткенде 20-30%-ға қымбаттап кетеді. Қазір Қазақстан авиациялық әкімшілігі де, әуекомпаниялар да жанармайды арзандату бағытында жұмыс істеп жатыр. Дегенмен Литва, Латвия және Польша мемлекеттерінің мысалдарына қарасақ,
олар осы нарықтағы ресейлік делдалдардан құтылу үшін бақандай бес жылын сарп еткен. Яғни, ішкі нарықты әуекеросинмен өзіміз қамтамасыз ету үшін бізге де біршама уақыт керек болатыны сөзсіз.
Ал ұшқыштардың жалақысына келетін болсақ, ол жолаушы билетінің құнымен тікелей байланысты, яғни бағасының ішіне енеді. Сондықтан әуе кемесі экипажының жалақысы өскен сайын жолаушылар билетінің құны да арта беретінін ұмытпаған жөн.
Осы тұрғыдан алғанда, Қазақстанға әуе кемелерін басқару үшін сырттан шақырылған шетелдік ұшқыштар мен командирлер жалақысы жергілікті мамандарға қарағанда 2-3 есе көп. Олар халықаралық бағыттағы әуе кемелерін басқарады. Өйткені қазақстандық ұшқыштарға берілген лицензия шет мемлекеттерде мойындалмайды. Бүгінде республикадағы әуекомпанияларда 2 669 ұшқыш болса, соның 193-і шетелдіктер.
Мәселен, қазақстандық ұшқыштардың айлық жалақысы 6-8 мың доллар аралығында болса, шақыртылған шетелдіктердің жалақысы 7-15 мың доллардың айналасында. Одан төмен жалақыға шетелдіктер келіспейді. Әлбетте, шетелге, оның ішінде Еуропаға ұшып жүрген қазақстандық ұшқыштар да бар, бірақ олар лицензияларын Ұлыбританиядан алып келген мамандар. Олардың жалақысы шетелдік мамандармен бірдей.
Әлбетте, біздің мемлекет отандық әуеиндустрияны өз мамандарымызбен толықтай қамтамасыз етуге мүдделі. Ол үшін ұшқыштарды шетелдерге оқытуға жіберудің де, сырттан тәжірибелі нұсқаушыларды шақыртудың да маңызы үлкен. Қазір қазақстандық мамандар шетелдерде біліктілігін жетілдіріп жатыр. Атап айтқанда, Air Astana компаниясының ұшқыштары – Финляндияда, ал диспетчерлері Швециядан оқиды. Мағлұмат үшін айта кетсек, ірі коммерциялық әуе кемесін басқару үшін 6-10 жыл бойы үдемелі бағдарлама бойынша оқу қажет.
Пікірлер
Комментарий қалдыру үшін порталға тіркеліңіз немесе кіріңіз
Авторизация через