Жануарларға адамнан көп вирус таралатынын білесіз бе?

Жануарларға  адамнан  көп  вирус  таралатынын  білесіз  бе?
фото: https://pixabay.com/ru/

Халықаралық ғалымдар тобы жүргізген зерттеуге сәйкес, адамдар жануарларға  вирусты  олардан  гөрі  көбірек таратады екен.

Адамзатты мазалайтын ең қауіпті аурулардың кейбірі жануарлардан адамдарға өткен патогендерден пайда болды. Мысалы, АИТВ адамдарға шимпанзеден өтті. Көптеген сарапшылар COVID-19 пандемиясын тудырған вирус жарқанаттардан таралды деп санайды. Алайда, жаңа зерттеу көрсеткендей, мұндай ауысулар біржақты емес.

Вирустардың барлық жалпыға қол жетімді геномдық тізбектерін талдау таңқаларлық нәтиже берді: адамдар жануарлардан алатын вирустардан шамамен екі есе көп вирустарды таратады. Зерттеушілер вирустың 12 миллионға жуық геномын қарастырып, вирустардың бір түрден екінші түрге ауысуының 3000-ға жуық жағдайын анықтады. Олардың 79% - ы вирустардың жануарлардың бір түрінен жануарлардың басқа түріне берілуіне байланысты. Қалған 21% - бұл адамдардан берілу. Олардың ішінде 64% — адамнан жануарға берілу (антропоноз), ал 36% - жануардан адамға (зооноз).

Антропонозға бейім жануарларға мысықтар мен иттер сияқты үй жануарлары, сондай-ақ мал, құстар, приматтар және жабайы табиғат жатады. Жабайы жануарлар әсіресе вирусты адамнан алу қаупіне ұшырайды. Бұл біздің қоршаған ортаға және айналамыздағы фаунаға тигізетін орасан зор әсерімізді көрсетеді.

Адамдар мен жануарлар көптеген микроорганизмдер мен вирустардың тасымалдаушысы болып табылады, олар бір түрден екінші түрге жақын байланыс арқылы өте алады. Зерттеу омыртқалы жануарлардың барлық топтары арасындағы вирустардың таралуын қарастырды: сүтқоректілер, құстар, бауырымен жорғалаушылар, қосмекенділер және балықтар. Вирустар әртүрлі түрлер арасында адамдар сияқты механизмдер арқылы өтуі мүмкін, соның ішінде жұқтырған сұйықтықтармен тікелей байланыс немесе басқа түрлердің шағуы.