Қазақстан тұрғындарына йод жетіспейді

Йод – бұл маңызды микроэлемент, ол жер бетіндегі тірі ағзалардың өсуі мен дамуына қажет. Йод жетіспеушілігі «жасырын аштық» деп саналады. Осыған байланысты йод жетіспеушілігінің медициналық-әлеуметтік және экономикалық маңызы денсаулық, интеллект, білім сапасына әсер етіп отыр, уақыт өте келе халықтың кәсіби әлеуетіне әсер етеді, деп хабарлайды «Сапалы Қазақстан» порталы.

 Денсаулығы қалыпты адам бір күнде 150 микрограмм йод тұтынуы қажет

Бұл қажеттілік өтелмесе, адам ағзасы түрлі ауруға шалдығады. Йод жетіспеушілігі иммунитеттің әлсіреуін тудырып, ағзаның түрлі инфекцияларға қарсы тұру қабілетін төмендетеді. Йод жетіспеушілігі неге апарып соқтырады? Бұл сұраққа Алматы қаласы Әуезов ауданы санитарлық-эпидемиологиялық бақылау басқармасының жетекші маманы Саида Жақыбай жауап берді

    Йод тапшылығы аурулары – организмге йодтың жеткіліксіз түсуіне байланысты қалқанша безінің функциясының бұзылуына байланысты ағзаның патологиялық жағдайы болып саналады. Сондай-ақ туа біткен деформациялардың жиілігінің жоғарылауына, нәресте өлімінің жоғарылауына, неврологиялық бұзылуларға алып келеді. Йод тапшылығының алғашқы белгілеріне есте сақтау қабілетінің нашарлауы, летаргия, ұйқышылдық белгілерінің пайда болуымен белгілі болады, дейді Саида Жақыбай

 Йод тапшылығы - аса қауiптi ауру

 Маманның айтуынша, адам организмiне тағам мен судан түсетiн йодтың қажеттi деңгейде жетiспеуi йод жетiспеушiлiгi ауруларына әкеп соғады. 

Йод жетiспеушiлiгі ауруларының iшiнде эндемиялық зоб аса қауiптi ауру. Оның салдарынан көптеген аурулар, атап айтқанда, түйiндi құрылымдар мен қатерлi iсiктер дамуы мүмкiн. Йод жетiспеушiлiгі ауруларының ең ауыр түрлерiнiң бiрi – балалардың ақылы мен дене дамуының тежелуi, жыныстық дамуының жетiлмеуi, әйел адамдардың жүктiлiк кезiнде түсiк тастауы немесе көзi көрмейтiн, ақылы кем бала тууы сияқты жағдайлар жатады, деп мәлімдеді Алматы қаласы Әуезов ауданы санитарлық-эпидемиологиялық бақылау басқармасының жетекші маманы Саида Жақыбай.

 Йодқа аса мұқтаж аудандарға таулы жерлер мен аумағы теңiзден алыс орналасқан аумақтар жатады. Өсiмдiктер мен жануарлардың организмiнде йодтың болуы оның қоршаған ортасына байланысты. Себебі, азық-түлiк өнiмдерiнiң басым көпшiлiгi бұл микроэлементке тапшы болып келедi.

 Қазақстанның 14 облысының 11-iнде йод жетiспеушiлiгі кездеседi

Қазақстанның оңтүстiк және шығыс бөлiгiнде бұл жағдай өршiп тұр. Зобтың эндемиялық сипатта дамуы жаппай алдын алу шараларын жүргiзу қажеттiлiгiн тудырады. Осы жағдайға байланыс Саида Жақыбай мынадай кеңес береді.

  Бiрiншiден, азық-түлiк өнiмдерi мен су арқылы тұрғындарды йодпен қамтамасыз етудi ұйымдастырған жөн.

 Алайда, йод жетiспеушiлiгі ауруларына келесi алдын алу жұмыстарын жүргiзу қажет:

1. Мамандардың кеңесiн есепке ала отырып, тұрғындарға құрамында йод бар медикаменттердi тағайындау;

2. Йодпен байытылған азық-түлiктердiң көмегiмен йод жетiспеушiлiгін жою. Йодты алудың ең бiр жақсы жолы – йодпен байытылған теңiз жәндiктерiн, теңiз балықтарын, теңiз балдырларын, теңiз өнiмдерiн тағамға жиi пайдалану болып табылады.

Адам йодтың 90 пайызын тағамнан, ал қалғандарын ауа мен судан алады.

Йодтың тәуліктік қажеттілігі қандай?

Ана сүтiмен қоректенетiн балаларда – 50 мкг;

Кiшкентай балаларда (1 жастан 7 жасқа дейiнгiлер) – 90 мкг;

Орта жастағы балаларда (7–12 жастағылар) – 120 мкг;

12 жастан жоғары балалар мен ересектерде – 150 мкг;

Жүкті әйелдер мен бала емiзетiн әйелдерде – 200 мкг.

Йод жетіспеушілігі «жасырын аштық» деп саналады.

Йод жетіспеушілігі ағзаға қалыпты қабылданып отыратын йодтың жеткілікті дәрежеде болмауынан пайда болады. Бұл аурулардың мәселесін шешу Қазақстан үшін маңызды. Өйткені, қазіргі таңда біздің елімізде йод жетіспеушілігінің тиімді алдын алу бағдарламасының жоқтығы тұрғылықты халықтың әртүрлі топтарында қалқанша безінің эндемиялық ұлғаюына әкеліп соқтырып отыр. Йод тапшылығының басқа аурулардан зардабы еш кем емес. 

Өткен жылғы денсаулық сақтау ұйымының берген мәліметі бойынша, әлемде 650 млн адам осы дертпен күресуге мәжбүр екен. Ал 2 млрд адам ағзасында осы дерттің айқын белгілері көрініс берген. Біздің еліміз йод жетіспейтін аймақтардың қатарында.

     Йод – бұл маңызды микроэлемент, ол жер бетіндегі тірі ағзалардың өсуі мен дамуына қажет. Йод жетіспеушілігі «жасырын аштық» деп саналады. Осыған байланысты йод жетіспеушілігінің медициналық-әлеуметтік және экономикалық маңызы денсаулық, интеллект, білім сапасына әсер етіп отыр, уақыт өте келе халықтың кәсіби әлеуетіне әсер етеді.

Денсаулығы қалыпты адам бір күнде 150 микрограмм йод тұтынуы қажет. Бұл қажеттілік өтелмесе, адам ағзасы түрлі ауруға шалдығады. Йод жетіспеушілігі иммунитеттің әлсіреуін тудырып, ағзаның түрлі инфекцияларға қарсы тұру қабілетін төмендетеді.